Với Việt Nam – đất nước lớn lên từ cái nôi văn minh lúa nước, hạt gạo và bột gạo là những thức ăn dân dã nhưng vô cùng trân quý và hữu ích. Hãy cùng VinID tìm hiểu thêm nhiều điều thú vị xung quanh bột gạo và cách phân biệt, công dụng, những món ngon từ bột gạo nhé!
1. Bột gạo là gì? Cách phân biệt bột gạo
Bột gạo được xay từ hạt gạo đã ngâm. Khác với tinh bột gạo vì được ngâm với nước thay vì dung dịch kiềm.
Các nền ẩm thực châu Á trong đó có Việt Nam, thường dùng bột gạo làm các món ăn như bánh cuốn, bún gạo, bánh xèo, bánh khoái, bánh đậu xanh, bánh bò, bánh canh… Bột gạo còn có thể thay thế bột mì trong 1 số công thức nấu ăn.
Hiện có 3 loại bột gạo được sử dụng phổ biến là:
- Bột gạo tẻ: Được xay từ hạt gạo tẻ dùng nấu cơm hằng ngày, màu trắng đục. Bột gạo tẻ mềm, mịn, thường dùng làm bánh canh, bánh bò, bánh khoái, bánh bèo, bánh xèo, bánh đúc… và dùng để giảm độ dẻo một số loại bánh cho hợp khẩu vị hơn như bánh rán, bánh trôi…
- Bột gạo nếp: Được xay từ hạt gạo nếp (gạo sáp), màu trắng tinh. Bột gạo nếp rất mềm mịn, dẻo, dính tay nên thường được dùng để làm các món bánh cần độ dẻo nhất định hay làm chè, xôi.
- Bột gạo lứt: Được xay từ hạt gạo lứt, màu nâu sẫm hoặc nhạt, có vị hơi béo và mùi thơm nhẹ. Gạo lứt nhiều dinh dưỡng và ít calo hơn so với gạo trắng nên thường được đưa vào chế độ thực dưỡng chữa bệnh hoặc ăn kiêng giảm cân. Bột gạo lứt có thể dùng làm các món chè, bánh, cơm, cháo, trà…
2. Công dụng của bột gạo
2.1. Công dụng của bột gạo đối với sức khỏe
Giảm cholesterol, ổn định đường huyết
Hàm lượng chất xơ dồi dào trong bột gạo có thể hỗ trợ cho hệ tiêu hóa, giảm lượng cholesterol và ổn định đường huyết. Dùng bột gạo thay thế cho bột mì trong các công thức nấu ăn có thể giúp giảm cân.
Ngoài ra, loại bột này cũng có tác dụng tích cực trong việc ngăn ngừa các bệnh đường ruột, cao huyết áp, tiểu đường type 2.
Hỗ trợ cải thiện chức năng gan
Chất choline trong bột gạo có chức năng vận chuyển chất béo trung tính và cholesterol từ gan đến các cơ quan khác. Do đó, chức năng gan cũng được cải thiện rõ rệt, hoạt động hiệu quả hơn.
Phù hợp dùng cho người không dung nạp gluten
Bột gạo không chứa gluten, do đó an toàn cho người không dung nạp gluten hoặc mắc bệnh Celiac – một căn bệnh gây ảnh hưởng đến hệ miễn dịch nếu tiêu thụ gluten.
Cung cấp năng lượng cho các hoạt động của cơ thể
Tinh bột trong bột gạo khá dồi dào. Đây là chất chủ yếu cung cấp năng lượng cho cơ thể và tham gia vào quá trình chuyển hóa. Não bộ và các cơ sẽ không thể vận hành được nếu thiếu tinh bột.
2.2. Công dụng của bột gạo đối với sắc đẹp
Bảo vệ da dưới ánh mặt trời
Bột gạo có chứa vitamin B10 hay còn gọi là PABA bảo vệ da khỏi tia UV. Hoạt chất này còn từng được dùng trong kem chống nắng, tuy nhiên vì gây ra dị ứng nên nó không được xem là chất chống nắng an toàn.
Trị mụn & làm sáng da
Axit phytic trong bột gạo là một chất trị mụn, tẩy tế bào chết, làm sáng da, mờ thâm nám tự nhiên, an toàn. Nhờ công dụng này mà axit phytic còn được chiết xuất để dùng trong mỹ phẩm chăm sóc da.
Giúp vết thương mau lành
Bột gạo chứa allantoin một chất chống viêm, làm dịu và chữa lành vết thương. Do đó, bột gạo giúp vết thương nhỏ mau lành, tránh để lại sẹo hay làm da sậm màu.
Kiềm dầu
Các sản phẩm chăm sóc tóc và da thường chứa thành phần tinh bột gạo để kiểm soát độ bóng, hấp thu dầu trên lỗ chân lông.
3. Gợi ý các món ngon làm từ bột gạo
3.1. Món bánh làm từ bột gạo
Bánh da lợn
Chiếc bánh da lợn dẻo, thơm, bùi, béo là đặc sản của đất phương Nam. Bánh được làm từ bột năng và bột gạo, thêm một ít lá dứa vừa thơm dịu vừa tạo màu xanh lá đẹp mắt cho bánh. Lớp nhân đậu xanh bên trong vừa ngọt vừa bùi. Đôi khi người làm bánh còn pha thêm nhân sầu riêng cho thơm và lạ vị.
Bánh bèo chén
Bánh bèo chén là đặc sản dân dã của miền Trung. Bánh có phần bột mềm mại kết hợp với phần nhân tôm, thịt cùng nước sốt đặc trưng đậm đà sẽ khiến thực khách ăn rồi nhớ mãi. Ngoài nhân tôm thịt (có kèm sốt hoặc không), bánh bèo chén còn có nhiều biến tấu khác như bánh bèo chay, bánh bèo ngọt.
Bánh xèo
Bánh xèo là món ăn bình dân mà ngon tuyệt cú. Bánh có lớp vỏ giòn rụm, vị ngọt tự nhiên từ nhân tôm thịt, vị thanh mát từ giá, chấm với nước mắm đậm đà vừa miệng.
Phần rau cuốn với bánh cũng rất đa dạng, có tới hơn 20 loại từ cải xanh, xà lách, diếp cá, xoài, dưa leo… hay có khi là rau rừng để trung hòa bớt phần mỡ dầu của bánh. Một số nơi còn biến tấu thêm bằng cách cho nhân nấm, đậu xanh, tép, sò điệp, mực, thịt vịt, củ hủ dừa… hoặc ăn kèm bánh tráng.
Bánh xèo miền Tây thường chiên bằng chảo lớn nên rất to, có khi ăn một cái đã no. Trong khi đó, bánh xèo miền Trung có kích thước khiêm tốn hơn nhiều.
Ngoài bánh xèo vỏ vàng giòn thường thấy, miền Trung còn có đặc sản là bánh xèo vỏ. Chiếc bánh xèo này không có nhân, lớp vỏ từ bột gạo trắng tinh, mềm mại, chấm với mắm nêm đem đến hương vị rất riêng.
Bánh cuốn
Bánh cuốn là món ăn sáng quen thuộc từ Bắc chí Nam. Lớp vỏ bánh ngon phải có độ mềm, dai vừa phải, không bị khô, nhân thịt xào nấm mèo có hương vị vừa ăn. Ngoài ra, phần chả lụa, chả chiên hay chả quế, nước mắm, rau thơm, giá, hành phi ăn kèm cũng phải có đủ sắc, hương, vị để tạo nên món ăn ngon.
Bột chiên
Bột chiên từ lâu đã trở thành món ngon khoái khẩu của nhiều người, vừa ngon vừa no bụng. Miếng bột vàng, ngoài giòn trong mềm, kết hợp với vị béo của trứng, vị chua của đu đủ ngâm cùng vị đậm đà của nước mắm đã tạo nên nét đặc trưng riêng cho bột chiên, ăn rồi nhớ mãi.
3.2. Món ăn ngon từ bột gạo
Phở
Phở là món ngon nổi tiếng của Việt Nam. Tô phở với bánh phở được làm từ bột gạo dai mềm vừa phải, nước lèo nấu từ xương bò đậm đà mà vẫn thanh thuần. Điểm xuyết thêm ít hành giá, chút rau thơm, vài lát ớt cay cay thì thật là “ngon hết sảy”.
Ngoài chan với nước lèo, bánh phở còn có thể dùng làm phở khô, phở cuốn, phở xào… và nhiều biến tấu lạ miệng khác.
Bánh canh bột gạo
Bánh canh bột gạo thường có màu trắng đục, sợi nhỏ, mềm. Bánh canh bột lọc thì có màu trắng trong, sợi to, dai hơn. Một số tỉnh miền Trung rất chuộng dùng bánh canh này để nấu bánh canh cá lóc, bánh canh chả cá, bánh canh cua, bánh canh ghẹ…
Mì Quảng
Mì Quảng có đặc trưng là rất ít nước, gần như cô đặc tất cả hương vị. Ăn kèm với mì thường có tôm, thịt, trứng cút, các loại chả cá, chả tôm, bánh đa, cải con, húng lủi, giá…
Một tô mì Quảng chính gốc Quảng Nam ngon đúng điệu thường có sợi mì màu trắng thay vì màu vàng như khi du nhập vào Sài Gòn. Rau ăn kèm cũng xuất xứ từ làng rau Trà Quế nổi danh xứ Quảng.
Cháo sườn bột gạo
Cháo sườn bột gạo là món ngon nức tiếng xứ Hà Thành. Phần cháo nhuyễn mịn, sánh lại, thơm lừng hương bột gạo chính là nét đặc sắc của món ăn này. Ngoài ra, cháo còn có vị ngọt thanh từ xương hầm kết hợp với vị nấm và thịt băm xào rất đậm đà.
Món ăn này sẽ đem đến cho bạn một bữa sáng thanh đạm mà vẫn giàu dinh dưỡng và vô cùng thơm ngon.
Chè trôi nước
Món chè này có truyền thống lâu đời, tượng trưng cho sự đoàn viên, mong ước một năm mùa màng bội thu. Chè trôi nước thường được dâng cúng lên bàn thờ gia tiên, thể hiện tấm lòng thơm thảo của cháu con.
Viên chè vừa mềm vừa dẻo từ bột gạo, kết hợp vị ngọt thanh của nước đường, vị bùi bùi của đậu xanh tán mịn sẽ để lại dư vị khó quên cho người thưởng thức.
Hy vọng, qua bài viết trên, bạn đã bỏ túi được nhiều điều thú vị xung quanh bột gạo – nguyên liệu dân dã mà lại cực kỳ hữu ích, cùng những món ngon chế biến từ bột gạo. Đừng quên tải app VinID để đặt mua những nguyên liệu tươi ngon nhất từ VinMart cho bữa cơm gia đình nhé!
>>> Cách loại bột mì làm bánh <<< |